Zawartość

 

W mojej epoce już wymieram. Antologia szkiców o twórczości Jana Polkowskiego (1979–2017) pod redakcją Józefa Marii Ruszara i Izabeli Piskorskiej-Dobrzenieckiej to blisko czterdzieści zebranych w jednym zbiorze tekstów o pisarstwie jednego z największych polskich poetów, ważnego dla polskiej kultury. Książka, przypominając część dotychczasowych komentarzy i oferując nowe, uzupełnia poważną lukę i może służyć jako swoiste kompendium, zawierające recenzje, szkice oraz rozprawy naukowe, w tym teksty interpretacyjne.

Krytyczno-literackie komentarze ułożone zostały w porządku częściowo chronologicznym, od recenzji komentujących podziemne publikacje Polkowskiego (od debiutu poczynając), przez książkowy powrót po ponad dwudziestu latach pisarskiego milczenia, po odrębne uwzględnienie krytycznego sporu wokół wiersza Marcina Świetlickiego Dla Jana Polkowskiego. Osobna część zbioru poświęcona została Polkowskiemu – prozaikowi i publicyście.

Publikacja zawiera teksty autorów znakomitych, reprezentujących trzy generacje krytyków i historyków literatury. Znaczna część tych prac to również znakomita literatura.

 

---

 

Jan Polkowski

 

Poeta, urodzony 10 stycznia 1953 roku w rodzinie inżynierów rolników w Bierutowie (woj. dolnośląskie). Debiutował w 1978 roku w ukazującym się poza cenzurą kwartalniku „Zapis”. Pierwszą jego książkę wydała w 1980 roku Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA. Ukończył liceum w Nowej Hucie w Krakowie, a następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Działał w Studenckim Komitecie „Solidarności”. W jego ramach współtworzył bezdebitową Krakowską Oficynę Studentów, a w 1978 zaczął redagować wychodzące poza zasięgiem cenzury pismo „Sygnał”. Podczas trwania „karnawału Solidarności” jako pracownik Zarządu Regionu Małopolska utworzył sieć kilkuset bibliotek przy komisjach zakładowych i zaopatrywał je w „bibułę”. Współzałożyciel niezależnego wydawnictwa ABC. Za swoją działalność 13 grudnia 1981 roku został internowany i osadzony najpierw w więzieniu w Wiśniczu, a potem w Załężu. W latach 80. był wydawcą i redaktorem naczelnym drugoobiegowego pisma „Arka”, a w 1989 roku również dwutygodnika „Świat”. W 1990 roku założył dziennik „Czas Krakowski”, którego był redaktorem naczelnym.

Wiersze Polkowskiego zgromadzone w dziewięciu tomikach poetyckich zostały zebrane w tomie Gdy Bóg się waha: poezja 1977–2017. W latach 80. tłumaczono je na wiele języków.

Wielkim wydarzeniem był powrót literacki Jana Polkowskiego tomem Cantus w 2009 roku, po którym pojawiły się następne znakomite tomy poezji. W 2013 roku zadebiutował jako autor powieści (Ślady krwi), by rok później wydać zbiór esejów (Polska, moja miłość). Był wielokrotnie nagradzany za swoją twórczość. Jest laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1983). W tym samym roku został również wyróżniony nagrodą podziemnej Solidarności. Opublikowany po długiej przerwie Cantus, przyjęty z ogromnym uznaniem, został uhonorowany Nagrodą im. Andrzeja Kijowskiego (2010). Głosy zostały nagrodzone „Orfeuszem” im. K. I. Gałczyńskiego (2012), a w 2014 roku Polkowski za Ślady krwi otrzymał Nagrodą Identitas. W tym samym roku został także uhonorowany laurem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

W ramach aktywności publicznej i zawodowej pełnił między innymi funkcję rzecznika prasowego rządu Jana Olszewskiego, był doradcą w Komitecie Integracji Europejskiej, przewodniczył radzie nadzorczej Film S.A. i Polskiej Agencji Informacyjnej oraz redagował Portalfilmowy.pl dla Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Założył – i działał w nim – Stowarzyszenie „Samorządny Kraków”. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim oraz Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. 

 

Poezja:

To nie jest poezja, Wydawnictwo NOWA, Warszawa 1980.

Oddychaj głęboko, Wydawnictwo ABC, wyd. 2 rozszerzone,  Kraków 1981.

Ogień. Z notatek 1982–1983, Półka Poetów, Kraków 1983.

Wiatr i liście. Wiersze, Wydawnictwo Świt, Kraków 1984 [tom wydany bez wiedzy i zgody Autora; tytuł nadany przez wydawcę].

Wiersze. 1977–84, Puls, Londyn 1986.

Drzewa. Wiersze 1983–1987, Oficyna Literacka, Kraków 1987.

Elegie z Tymowskich Gór i inne wiersze, Znak, Kraków 1990.

Elegie z Tymowskich Gór 1987–1989, rysunki i grafiki: Jerzy Dmitruk, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008.

Cantus, rysunki: Jacek Sroka, Wydawnictwo a5, Kraków 2009.

Cień, rysunki: Jacek Waltoś, Znak, Kraków 2010.

Wiersze. 1977–87, rysunki: Zbylut Grzywacz, Stowarzyszenie NZS, Kraków 2011.

Głosy, zdjęcia: Maria Gąsecka, Stocznia Gdańska, zima 2008, Biblioteka „Toposu”, Sopot 2012.

Antologia, Kolekcja Hachette, Kraków 2013.

Gorzka godzina. Poezje, rysunki: Jacek Sroka, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2015.

Proza:

Ślady krwi. Przypadki Henryka Harsynowicza [powieść], Wydawnictwo M, Kraków 2013.

Polska moja miłość [felietony 2013–2014], Wydawnictwo Pro Patria, Warszawa 2014.