25 lutego 2017 roku w Instytucie Myśli Józefa Tischnera w Krakowie odbyło się kolejne spotkanie seminaryjne uczestników projektu „Obrazy Boga, człowieka i świata w polskiej literaturze XX wieku”. Część pierwszą seminarium, poprowadzoną przez doktora Adama Workowskiego, stanowił wykład dotyczący filozofii Sørena Kierkegaarda.

Doktor Adam Workowski rozpoczął swe wystąpienie od nakreślenia ogólnego rysu biograficznego Kierkegaarda, charakterystycznych cech jego pisarstwa (jak posługiwanie się pseudonimami, skłonność do przyjmowania różnych perspektyw opisu danej kwestii czy szczególna „literackość” religijno-filozoficznych dzieł), by następnie skierować uwagę słuchaczy na jedną z książek filozofa – Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć.

Wykładowca szczegółowo omówił ambiwalentny stosunek narratora Bojaźni i drżenia do postaci Abrahama, „rycerza wiary”, który – jak mówi biblijne źródło – gotów był poświęcić swego jedynego syna w ofierze Bogu. Doktor Workowski podkreślił, iż Johannes de Silentio[1] z jednej strony podziwia Abrahama, z drugiej zaś – nie jest w stanie go zrozumieć.

Po istotnych rozważaniach na temat wiary (która winna towarzyszyć człowiekowi przez całe życie i której nie da się przekroczyć) oraz zwątpienia (określanego jako postawa, nie zaś działanie) wykładowca scharakteryzował poszczególne części Bojaźni i drżenia: wstęp ogólnofilozoficzny, kolejne „obrazy” – alternatywne scenariusze akedy (akedah – związanie Izaaka) i biblijnej opowieści o Abrahamie, a także ponowne wprowadzenie – drugi wstęp, zawierający wielowymiarową i niejednoznaczną pochwałę patriarchy. Wykładowca zwrócił uwagę na trzy problematy związane z przewodnim tematem spotkania: czy istnieje teleologiczne zawieszenie etyki?; czy istnieje absolutny obowiązek wobec Boga?; czy można moralnie obronić Abrahama, który zataił swój zamiar przed Sarą i Izaakiem?

Pierwszą część spotkania zwieńczyła zainicjowana przez prowadzącego praca zespołowa – analiza trzech wariantywnych scenariuszy biblijnej opowieści o Abrahamie, alternatywnych względem starotestamentowego pierwowzoru.

---

[1] Johannes de Silentio – pseudonim, którym posługuje się Kierkegaard w Bojaźni i drżeniu.

 

 

 

 

  Zapraszamy do obejrzenia pełnej GALERII ZDJĘĆ z wydarzenia.

Seminarium odbyło się w ramach realizacji grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Obrazy Boga, człowieka i świata w literaturze polskiej XX wieku. Interdyscyplinarny projekt literaturoznawczy mający służyć humanistycznej refleksji, która dotyczy odniesień metafizycznych i poszukiwania transcendencji w literaturze”, numer rejestracyjny 11 H 13 0472 82; miejsce realizacji: Instytut Myśli Józefa Tischnera w Krakowie.

Kierownik: dr Józef Maria Ruszar.